زنان گمنامي كه تاريخ ميسازند
محمدعلي ابطحي
بسياري از بزرگان بدون همسران نيكو موفق نميشدند
خانم عاليه روحاني همسر شهيد مطهري ديروز به سمت خدا پرواز كرد. من از اين جهت علاقهمندم در مورد اين خانم محترم چيزي بنويسم كه معمولا نقش زنان چهرههاي سرشناس معمولا مورد توجه قرار نميگيرد. هزاران مقاله در مورد مرحوم مطهري نوشته شده است. صدها كتاب و يادداشت از قبل انقلاب تا امروز از استاد منتشر شده است. حتي فرزندان استاد شناخته شدهاند. اما كسي از خانم روحاني، همسر آيهالله جز در وقت وفاتش چيزي نشنيده است. من شخصا يكبار در دوران رياستجمهوري، همراه آقاي خاتمي به ديدار ايشان رفته و همان يكبار وي را از نزديك ديده بودم. اما ميدانم در حق همسران شخصيتهاي نامدار كه همهچيز حول محور آن شخصيت ميگذرد، ظلم روا ميشود. مطهري خيلي بزرگ بود. دانشمند كمنظيري بود. حتي مخالفانش هم اين را ميدانند. نه تنها دانشمند بزرگي بود كه مطهري توانست در طول عمرش آنچه ميدانست را با مردم در ميان بگذارد. زكات علمش را داد و رفت. اما اين عمر پر بركت را به تنهايي به دست نياورد. فكر ميكنم مطهري بيشتر از خيليها مديون همسرش بايد باشد. مهمترين عنصري كه مطهري را، مطهري كرد آرامش انديشيدن بود. پيدا كردن موضوعات و جستوجو در شبهات كه كار مطهري بود، تنها وقتي امكان داشت كه فراغت از اداره زندگي داشته باشد.
همسر شخصيتهاي نامدار، اگر زن محترم و متشخص و زحمتكش و مدير خانواده نبودند، هرگز آنها شخصيت نميشدند. به خصوص در مورد شخصيتهاي فرهنگي. نيمي از احترامي كه جامعه براي مطهري و دانش او يا هر چهره انديشمند و نامدار ديگر قائل است اختصاص دارد به خانم بزرگوار او. معمولا كمتر نامي از خانم شخصيتهاي مختلف چه روحاني و چه غير روحاني در افواه مردم هست.
بايد پذيرفت كه اين بزرگان بدون همسران نيكو موفق نميبودند. همچنان كه تقريبا در بزرگ كردن و رشد دادن فرزندان هم نقش اصلي با مادر است. مطهري فرزندان بسيار خوبي دارد. يقين دارم اگر از هر كدامشان سوال شود به نقش بيبديل مادرشان اذعان دارند.
درگذشت نيمه مطهره، بانوي محترم، سركار خانم عاليه مطهري را به همه علاقهمندان و فيضبردگان از محضر استاد و به خصوص به پسر شجاع و دوست عزيزم علي آقا و همچنين خانمها فريده، وحيده، حميده، سعيده و آقايان محمد و مجتبي مطهري و نيز جناب آقاي علي لاريجاني داماد مكرمشان تسليت ميگويم.
اميدوارم حرمتگذاري نيكو به مقام و جايگاه زن كه در اين اواخر قدرت و سرعت ميموني گرفته است، باور كند كه در مورد همه شخصيتهاي فرهنگي، سياسي، اجتماعي گذشته و حال، نيمي از نقشهاي اثرگذاريشان مربوط به همسرانشان بوده است. برادر خانم روحاني همسر شهيد مطهري، داماد دكتر شريعتي است كه خدا نگهش دارد. اين حلقه وصل فاميلي هم نكته عجيبي بود.
روحش شاد.